کد مطلب:312299 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:220
از دیدگاه حضرت مهدی
السلام علی ابی الفضل العباس بن امیرالمؤمنین المواسی اخاه بنفسه، الآخذ لغده من امسه، الفادی له، الواقی الساعی الیه بمائه، المقطوعة یداه... لعن الله قاتله یزید بن الرقاد الجهنی و حكیم بن الطفیل الطائی [1] .
درود بر ابوالفضل عباس، فرزند امیرالمؤمنین، كه با جان خود برای برادر فداكاری كرد و از دیروز خود برای فردا توشه برگرفت. خود را فدای او كرد، با آوردن آب برای او و در راه او كوشید، دو دستش قطع شد... خداوند قاتلان او یزید بن رقاد جهنی و حكیم بن طفیل طایی را لعنت كند.
سلام و درود حضرت مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف - بر عباس بن علی (ع) بیانگر منزلت ارجمند اوست. مواسات (یاری دیگران با جان یا مال) اولین ویژگی عباس (ع) بر شمرده شده است [2] آن گاه در فراز بعدی این خصلت برای او بیان گردیده است:
[ صفحه 157]
«الآخذ لغده من امسه؛ او كه از دیروز خود برای فردا توشه برگرفته است.» كسی می تواند فردای خود را از سرمایه ی دیروزی تأمین كند كه از دانش و معرفت كافی بهره مند باشد، زیرا باید اولا شرایط و موقعیت دیروزی و فضایی را كه در آن به سر می برد بشناسد و ثانیا فردای آن را به درستی شناخته باشد. اگر دیروز مرتبه ی دنیایی عباس (ع) باشد، فردای او حیات آن سویی و زندگی اخروی خواهد بود [3] عباس (ع) از سویی با آگاهی از شرایط دشوار امام حسین (ع) و اهل بیت رسول خدا (ص) و نیز با اطلاع از موقعیت بسیار خطیر اسلام و آنچه حقیقت دین محمدی (ص) را تهدید می كرد، از دیروز و امروز به خوبی آگاه بود و از سویی دیگر به پشتوانه ی ایمان به خداوند و یقین به حیات پایدار ابدی پای در كربلا نهاد و از دیروز خود، ایثار برخاسته از ایمان و علم و تلاش خداجویانه و دفاع حق پویانه از امام حسین (ع) و جانبازی و قطع دستان را توشه ی فردای خود ساخت و در پاداش آن همه اخلاص و بندگی و پیروی از ولایت، به جایگاه بلند رضوان خداوندی رسید.
گویا بخش های بعدی زیارت، «الفادی له، الواقی، الساعی الیه بمائه، المقطوعة یداه»، نشان دهنده ی توشه هایی است كه عباس (ع) از دیروز خود برای بهشت جاودانه بر گرفته است.
«فدایی امام»، «نگاهبان حسین (ع)»، «تلاشگر و آب آوری كه دستان خود را پیشكش كرد»، این سه ویژگی گرانقدری كه حضرت مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف - در زیارت ناحیه خوانده و ما نیز می خوانیم، هر سه ابعاد گوناگون جهاد مخلصانه ی عباس (ع) است.
در بخشی از كلمات امام حسین (ع) در شهادت عباس (ع) خواندیم: «جزاك الله من
[ صفحه 158]
اخ خیرا لقد جاهدت فی الله حق جهاده.» [4] آری، عباس (ع) حق جهاد را با این سه خصلت بی همانند، برآورده كرد. اما مگر كسی می تواند فدایی دیگری باشد، ولی معرفت و شناخت دقیق و كامل از او نداشته باشد؟ آیا می تواند نگاهبان دیگری باشد، ولی دوست و دشمن او را نشناسد؟ آیا نه این است كه نگهبان نباید لحظه ای از آنچه نگهبانی می كند غافل شود؟ و آیا این گونه نیست كه نگهبان واقعی باید در شرایط دشوار جنگ و خون از تیزبینی فوق العاده ای برخوردار باشد تا دشمن را در هر لباسی بشناسد و بر تمام نیرنگ های او فائق آید؟
و عباس (ع) این گونه بود؛ تلاشگری كه می توانست مردانه با لشكر تباهی بجنگد و مانند دیگر شهیدان كربلایی جان به پای حسین (ع) نثار كند. و عباس (ع) نیز چنین كرد، ولی افزون بر این رسالت دیگری به دوش گرفت: كودكان و باقی مانده ی خاندان رسالت در هرم عطشی جان گداز می سوزند و نگاهبان آنان یارای دیدن چنین مصیبتی را در خود نمی یابد. آری، آب آوری برای حسین و خاندان او كار چندان كمی نیست كه مولای ما در زیارت خود بدان اشاره می كند. این تلاش اگر برتر از دیگر ویژگی های عباس (ع) نباشد در ردیف آن هاست. پس باید فهمید عطش تا كجا بوده و دشمن تا چه اندازه از این سلاح كشنده استفاده كرده و تا چه حد بر آن اصرار می ورزیده است. انگیزه ی بسیاری از لشكریان عمر سعد در بازداری حسین (ع) و اطفال و یاران او از آشامیدن آب، تنها و تنها محاصره ی حسین (ع) و به ستوه آوردن آن ها نبود. آنان عثمانیانی بودند كه انگیزه ی آن ها انتقام خون خلیفه ی خویش بود و این سر درونی خود را گاه به زبان جاری می كردند [5] به گمان واهی آنان، چون عثمان آن گونه عطشناك هلاك شد، باید حسین نیز این گونه به شهادت برسد.
[ صفحه 159]
درود بر ابوالفضل عباس، فرزند امیرالمؤمنین، كه با جان خود برای برادر فداكاری كرد و از دیروز خود برای فردا توشه برگرفت. خود را فدای او كرد، با آوردن آب برای او و در راه او كوشید، دو دستش قطع شد... خداوند قاتلان او یزید بن رقاد جهنی و حكیم بن طفیل طایی را لعنت كند.
سلام و درود حضرت مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف - بر عباس بن علی (ع) بیانگر منزلت ارجمند اوست. مواسات (یاری دیگران با جان یا مال) اولین ویژگی عباس (ع) بر شمرده شده است [2] آن گاه در فراز بعدی این خصلت برای او بیان گردیده است:
[ صفحه 157]
«الآخذ لغده من امسه؛ او كه از دیروز خود برای فردا توشه برگرفته است.» كسی می تواند فردای خود را از سرمایه ی دیروزی تأمین كند كه از دانش و معرفت كافی بهره مند باشد، زیرا باید اولا شرایط و موقعیت دیروزی و فضایی را كه در آن به سر می برد بشناسد و ثانیا فردای آن را به درستی شناخته باشد. اگر دیروز مرتبه ی دنیایی عباس (ع) باشد، فردای او حیات آن سویی و زندگی اخروی خواهد بود [3] عباس (ع) از سویی با آگاهی از شرایط دشوار امام حسین (ع) و اهل بیت رسول خدا (ص) و نیز با اطلاع از موقعیت بسیار خطیر اسلام و آنچه حقیقت دین محمدی (ص) را تهدید می كرد، از دیروز و امروز به خوبی آگاه بود و از سویی دیگر به پشتوانه ی ایمان به خداوند و یقین به حیات پایدار ابدی پای در كربلا نهاد و از دیروز خود، ایثار برخاسته از ایمان و علم و تلاش خداجویانه و دفاع حق پویانه از امام حسین (ع) و جانبازی و قطع دستان را توشه ی فردای خود ساخت و در پاداش آن همه اخلاص و بندگی و پیروی از ولایت، به جایگاه بلند رضوان خداوندی رسید.
گویا بخش های بعدی زیارت، «الفادی له، الواقی، الساعی الیه بمائه، المقطوعة یداه»، نشان دهنده ی توشه هایی است كه عباس (ع) از دیروز خود برای بهشت جاودانه بر گرفته است.
«فدایی امام»، «نگاهبان حسین (ع)»، «تلاشگر و آب آوری كه دستان خود را پیشكش كرد»، این سه ویژگی گرانقدری كه حضرت مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف - در زیارت ناحیه خوانده و ما نیز می خوانیم، هر سه ابعاد گوناگون جهاد مخلصانه ی عباس (ع) است.
در بخشی از كلمات امام حسین (ع) در شهادت عباس (ع) خواندیم: «جزاك الله من
[ صفحه 158]
اخ خیرا لقد جاهدت فی الله حق جهاده.» [4] آری، عباس (ع) حق جهاد را با این سه خصلت بی همانند، برآورده كرد. اما مگر كسی می تواند فدایی دیگری باشد، ولی معرفت و شناخت دقیق و كامل از او نداشته باشد؟ آیا می تواند نگاهبان دیگری باشد، ولی دوست و دشمن او را نشناسد؟ آیا نه این است كه نگهبان نباید لحظه ای از آنچه نگهبانی می كند غافل شود؟ و آیا این گونه نیست كه نگهبان واقعی باید در شرایط دشوار جنگ و خون از تیزبینی فوق العاده ای برخوردار باشد تا دشمن را در هر لباسی بشناسد و بر تمام نیرنگ های او فائق آید؟
و عباس (ع) این گونه بود؛ تلاشگری كه می توانست مردانه با لشكر تباهی بجنگد و مانند دیگر شهیدان كربلایی جان به پای حسین (ع) نثار كند. و عباس (ع) نیز چنین كرد، ولی افزون بر این رسالت دیگری به دوش گرفت: كودكان و باقی مانده ی خاندان رسالت در هرم عطشی جان گداز می سوزند و نگاهبان آنان یارای دیدن چنین مصیبتی را در خود نمی یابد. آری، آب آوری برای حسین و خاندان او كار چندان كمی نیست كه مولای ما در زیارت خود بدان اشاره می كند. این تلاش اگر برتر از دیگر ویژگی های عباس (ع) نباشد در ردیف آن هاست. پس باید فهمید عطش تا كجا بوده و دشمن تا چه اندازه از این سلاح كشنده استفاده كرده و تا چه حد بر آن اصرار می ورزیده است. انگیزه ی بسیاری از لشكریان عمر سعد در بازداری حسین (ع) و اطفال و یاران او از آشامیدن آب، تنها و تنها محاصره ی حسین (ع) و به ستوه آوردن آن ها نبود. آنان عثمانیانی بودند كه انگیزه ی آن ها انتقام خون خلیفه ی خویش بود و این سر درونی خود را گاه به زبان جاری می كردند [5] به گمان واهی آنان، چون عثمان آن گونه عطشناك هلاك شد، باید حسین نیز این گونه به شهادت برسد.
[ صفحه 159]
[1] بخشي از زيارت ناحيه: بحارالانوار، ج 45، ص 66 و ج 101، ص 27. پيرامون سند اين زيارت در فصل سوم، ديدگاه هفتم گفت وگو خواهيم كرد.
[2] موضوع «سلام» و «مواسات» در بخش آيينه ي زيارات خواهد آمد.
[3] در برخي آيات و روايات، كلمه «غد» به معناي آخرت و قيامت است: «يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد (حشر: 18) و نيز روايت رسول خدا (ص): «من احب عليا و اطاعه في دار الدنيا ورد علي حوضي غدا...» (بحار الانوار، ج 8، ص 22) و بسياري روايات ديگر.
[4] موسوعة كلمات الامام الحسين (ع)، ص 273؛ معالي السبطين، ج 1، ص 440؛ المنتخب، الطريحي، ص 431.
[5] مانند آنچه عبيدالله بن زياد در نامه اي به عمر بن سعد نوشت: بين حسين (ع) و اصحاب او و آب فاصله انداز تا آنان قطره اي آب ننوشنده، همان گونه كه با عثمان كردند. وقعة الطف، ص 19.